KÜRTLER BÜYÜK KAZANDI
Kasrik ve Amara yürüyüşleri, 8 Mart ve Newroz, 'Sayın Öcalan' eylemleri, ekim direnişi, Zap, Bezelê... Ve tecrit edilen ve yaşamına kastedilen Öcalan'ın İmralı direnişi yıla damgasını vurdu.
2008'de devlet kaybetti
2007'den devralınan tasfiye planı, 2008 yılında Zap'a kara harekatıyla sürdü. PKK'nin bitirilmesi ve Güney'in işgali üzerine yapılan hesaplar Zap'tan döndü. Zap yenilgisi Ankara'yı karıştırırken, Kürtler 'ædî Bes e' sloganıyla sokaklara döküldü. Zamanın en görkemli 8 Mart ve Newroz kutlaması gerçekleşti. Darbe alan tasfiye planında değişikliğe gidildi. AKP-ordu arasındaki mutabakat yenilendi, Güney güçleriyle ilişkiye geçildi, operasyonlar Bölge'nin geneline yayıldı.
Adım adım kara harekatına
OCAK: 2007 yılı boyunca Kürt Özgürlük Hareketi'nin tasfiyesi üzerine hesaplar yapan AKP ve ordu, 2008'e, bu planları hayata geçirme faaliyetleriyle giriş yaptı. 2007'nin son aylarında ABD, İsrail, İngiltere ve AB başta olmak üzere uluslararası güçlerin de desteğini arkasına alan Türkiye, 16 Aralık 2007'de PKK'ye karşı başlattığı sınırötesi hava saldırılarını sürdürdü. Erdoğan'ın 5 Kasım 2007 görüşmesinden sonra bu kez Abdullah Gül, 8 Ocak'ta ABD Başkanı George W. Bush'un konuğu oldu. Gül'ün gezisinden hemen sonra Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt Londra'yı, Genelkurmay 2. Başkanı Ergin Saygun ise Bağdat'ı ziyaret etti. Saygun, daha sonra da, kara operasyonu için ABD'yi ziyaret etti.
Kürtler ise, Ekim 2007'de başlattıkları 'ædî Bes e - Artık Yeter' hamlesini 2008'in ilk gününden itibaren diri tuttu. Kürtler bu kapsamda İşkenceyi Önleme Komitesi'nin (CPT) İmralı Cezaevi'nde yaptığı incelemelerin sonuçlarını açıklaması için de açlık grevleri, oturma eylemleri ve yürüyüşler düzenledi.
Güney Kürdistan'a hava saldırısı düzenleyen pilotları, subay ve astsubayları taşıyan servis aracına Diyarbakır'da 3 Ocak'ta saldırı düzenlendi. PKK yetkilileri, saldırının merkezi bir karar olmadığını duyurdu. Büyükanıt ve Erdoğan, Diyarbakır'a yaptıkları ziyarette 'şiddette ısrar edeceklerinin' mesajını verdiler.
22 Temmuz seçimleri öncesi Kürtleri kandıran Erdoğan, 'Muharrem Orucu İftarı'na katılarak, 'açılım' adına bu kez Alevleri devlet politikasına yedekleme çabasına girdi. Erdoğan'ın türban tartışmalarıyla ilgili ise, 'Velev ki bir siyasi simge olarak takıldığını düşünün' sözleri uzun süre gündemde kalırken, bu söz AKP hakkında açılan kapatma davasının da ana gerekçesi haline getirildi.
Ergenekon operasyonu kapsamında aralarında emekli Tuğgeneral Veli Küçük'ün de bulunduğu 13 kişi tutuklandı.
Tasfiye planına Zap darbesi
ŞUBAT: Şubatta 2008 yılına damgasını vuran gelişmeler yaşandı. Türkiye, bir yandan hava operasyonu düzenlerken, diğer yandan da Washington-Bağdat-Ankara hattında diplomasi trafiğini arttırdı. PKK'ye karşı mücadele ve istihbarat konularında koordinasyonu sağlamak üzere Genelkurmay İkinci Başkanı Saygun ve Irak'taki işgal kuvvetlerinin komutanı Orgeneral David Petraeus ile birlikte görevlendirilen ABD Genelkurmay İkinci Başkanı James Cartwright, 14 Şubat'ta 5. kez Ankara'da biraraya gelerek, kara harekatını planladı. 21 Şubat'ta da onbinlerce askerle 25. sınırötesi kara operasyonunun başlatıldığı duyuruldu. 9 gün süren harekat fiyaskoyla sonuçlandı. Türkiye'ye operasyonun faturası pahalıya patladı. Operasyonda, 125 asker ve 9 gerilla yaşamını yitirdi, bir helikopter düşürüldü, yüzlerce asker yaralandı. 'Güneş Operasyonu'nun bittiğini kamuoyu Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari'den öğrendi. Büyükanıt'ın 'Kısa süre izafi bir kavram, bir yıl da olabilir' sözü üzerinden 24 saat geçmeden geri çekilmesi 'kaos' yarattı. Erdoğan'ın geri çekilmeden habersiz oluşu ve çekilmenin ABD Savunma Bakanı Rabert Gates'in Ankara'da 'Harekatı mümkün olan en kısa sürede bitirin' uyarısından hemen sonra gerçekleşmesi kaosu derinleştirdi. HPG, operasyonu 'tarihin en rezil, en perişan ve en sonuçsuz operasyonu', KCK ise, 'İmha planına ciddi darbe vuruldu' şeklinde değerlendirdi.
TSK'nin hava ve kara saldırılarına sessiz kalmayan Kürtler, her yerde operasyonları protesto etti. DTP, 'Operasyona Karşı Demokratik Çözüm Yürüyüşü' adıyla Şırnak'ın Kasrik Boğazı'na binlerce kişiyle yürüyüş düzenledi. Kürtler aynı zamanda Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın 15 Şubat 1999'da Türkiye'ye getirilişinin yıldönümünde de her yerde ayaktaydı. 15 Şubat'ta sokaklara akan binlerce Kürt, oruç tuttu, siyah giyindi, okula ve işyerine gitmedi, kepenk kapattı, oturma eylemi ve yürüyüşler düzenledi. Serhildan kenti Cizre'de 16 yaşındaki Yahya Menekşe adlı genç polis kurşunuyla öldürüldü, Batman, Adana ve Hakkari'de onlarca kişi yaralandı. Hükümetin Kürtlere yönelik baskıları sadece Türkiye ile sınırlı kalmadı. Erdoğan'ın Almanya ziyareti sırasında 'Avrupa'nın birçok ülkesinde PKK destek görmektedir' sözlerinden sonra Kürt dernekleri bir bir basıldı. Bir ayda 135'i aşkın dernek, ev ve işyeri arandı, onlarca kişi gözaltına alındı.
Türkiye Barış Meclisi, Ankara'da 9-10 Şubat'ta 'Yeni Anayasa Sürecinde Demokratikleşme ve Kürt Sorunu' konulu bir konferans düzenledi. 13 kişilik bir aydın heyeti, 100 aydının imzasını taşıyan Kürt sorununun çözümü talep edilen mektubu, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e iletti.
AKP, MHP'nin de desteğini alarak üniversitelerde türban serbestisi sağlayacak anayasa değişikliğini Meclis'ten geçirdi. Gül, 22 Şubat MGK toplantısından bir gün sonra bu değişikliğe onay verdi. CHP ve DSP kanunun iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesi'nde dava açtı.
Zap Ankara'yı karıştırdı, Kürtler alanlara aktı
MART: Kara harekatında yaşanan başarısızlık siyasileri ve orduyu birbirine düşürdü. MHP Lideri Devlet Bahçeli, Genelkurmay açıklamalarında kullanılan dilin ve terimlerin PKK'ye imaj, itibar kazandırdığını, onu güçlü göstermeye hizmet ettiğini söyledi. CHP Lideri Deniz ****** da, 'TSK'nin mücadeleyi sadece sekiz gün sürdürebileceğine inanmıyorum' dedi. Siyasilere Genelkurmay'dan yanıt gecikmedi: 'Bu saldırılar TSK'nin terörle mücadele azmine hainlerden daha çok zarar vermektedir.' Genelkurmay Karargahı'nda basına verilen brifingde, 'ABD çık dedi Türkiye çıktı' sözlerine, 'Bunu söyleyenler bu iddialarını ispat ederlerse ben bu üniformayı çıkarırım' sözüyle karşılık veren Büyükanıt'ı destekleyen Erdoğan, 'Ben de siyaset elbisemi çıkarırım' dedi. Zap'ta yenilgiye uğrayan AKP hükümeti, Kürt sorununun siyasal, sosyal ve kültürel yönünü es geçerek, 'ekonomik paket'lere sarıldı. Liberallerin desteğini arkasına alan Erdoğan da diğer iktidarlar gibi 'adım' diye GAP'a sarıldı. Genelkurmay 'af' tartışmalarına sert karşılık verdi, Başbakan çözümü yine 'pişmanlık yasası'nda aradı. Devletin şiddet politikasına karşı Kürt tarafı ise, sık sık diyalog çağrısı yaptı.
AKP hakkında 14 Mart'ta kapatma davası açıldı. Bu dava, Zap yenilgisinin AKP'ye fatura edilmesi ve tamamen ordu tarafından esir alınmasına yönelik bir girişim olarak değerlendirildi. Nitekim bu davayla birlikte AKP tamamen ordunun güdümüne girdi.
Ordu ve AKP hükümeti, 'Güney Kürdistan yönetimi muhatabımız değil' politikalarını Zap başarısızlığından sonra değiştirdi. Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Ankara'yı ziyaret etti, ziyaret 'Güney'e açılım' olarak yorumlandı. ABD ile görüşmeler ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney'in Ankara'ya gelmesiyle devam etti. Siirt, Batman, Urfa ve Mardin'e giden Erdoğan, Kürt sorununu ağzına bile almadı.
Zap yenilgisi Ankara'yı toza dumana katarken, Kürtlerde ise tam bir canlanmayı yarattı. Aylardır 'ædî Bes e' hamlesi kapsamında eylemler düzenleyen Kürtler, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ve Newroz kutlamalarını mart ayına yayarak sokaklara döküldü. Tüm zamanların en görkemli Newroz kutlamaları gerçekleştirildi. 'Demokratik Özerklik' isteyen Kürt halkı, slogan, pankart ve konuşmalarla Kürt sorununun çözümünün yol haritasını da Newroz'da çizdi: 'Çözümün muhatabı Öcalan'dır.'
Ancak devlet güçleri ne 8 Mart'ta, ne de Newroz'da boş durdu. AKP kutlamaların engellemesini istedi. Van'ın Erciş ilçesinde düzenlenen 8 Mart kutlamasında 58 yaşındaki Mehmet Deniz yaşamını yitirdi. Newroz kutlamalarında ise Van'da 35 yaşındaki Zeki Erinç ile Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde 20 yaşındaki İkbal Yaşar polis kurşunuyla yaşamını yitirdi. Hakkari'deki kutlamalarda ise 15 yaşındaki Cüneyt Ertuş'un kolu kameralar önünde polis tarafından kırıldı. Günlerce gerginliğin hakim olduğu, Van, Hakkari ve Siirt'te onlarca kişi yaralandı ve yüzlerce kişi gözaltına alındı. Suriye'nin Qamişlo kentinde Newroz'u kutlayan kitlenin üzerine askerlerin ateş açması sonucu 3 kişi yaşamını yitirdi, 5 kişi de yaralandı. Bu arada Kürtlerin yoğun eylemleri sonucu İşkenceyi Önleme Komitesi (CPT), Öcalan'ın zehirlendiğinin duyurulmasından tam bir yıl 6 gün sonra İmralı'da yaptığı incelemenin sonuçlarını açıkladı ve zehirlenmeyi doğruladı.
MGK'de Güney 'açılımı' 'Êdî Bes e' zirvede
NİSAN: MGK'nin 24 Nisan toplantısında, ABD'nin istemi doğrultusunda Türkiye'nin 'tüm Iraklı grup ve oluşumlarla istişarelerini sürdürülmesinin yararlı olacağı' kararı alındı. Bu karardan sonra Türkiye'nin Güney Kürdistan yönetimiyle olan ilişkileri 180 derece değişti. Türkiye'nin amacı PKK'ye karşı tasfiye planına Güneyli güçleri de aktif bir şekilde dahil etmekti. TSK'nin hava saldırıları ise hiç durmadı, siviller hedef olmaya devam etti. Nisan ayının operasyon ve çatışma bilançosu çok ağır oldu. ABD'nin istihbaratı ile İran ve Irak'ın desteğini alan Türk ordusu nisanda 71 kara operasyonu ve 2 hava saldırısı gerçekleştirirken, çıkan çatışmalarda 1'i binbaşı 126 asker ve 24 gerilla yaşamını yitirdi.
Erdoğan, Kürt karşıtlığını sürdürdü. Kendisini ziyaret eden Diyarbakırlı 17 sivil toplum örgütü temsilcisi arasında yer alan Baro Başkanı Sezgin Tanrıkulu, 'anadilde eğitim' deyince Erdoğan karşı çıktı. Erdoğan'ın, KESK, DİSK ve Türk-İş'in 1 Mayıs'ı Taksim'de kutlamasına karşı çıkması da uzun süre tepki topladı. İfade özgürlüğünü yasaklayan ırkçı 301. madde, kamuoyundaki büyük tepkilerden sonra kelime oyunlarıyla biçimsel olarak değiştirildi.
Kürtlerin Öcalan'ın doğum günü olan 4 Nisan'da yaptıkları eylemlerle 'Êdî Bes e' hamlesi zirveleşti. Onbinlerce kişi Öcalan'ın doğduğu köy Amara'ya yürüyüş düzenledi. Van Newroz'unda polis kurşunuyla yaralanan 25 yaşındaki Ramazan Dağ, tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi. Avrupa Adalet Divanı (CJE), PKK ve Kongra Gel'in AB tarafından 'terör örgütü listesi'ne alınmasını reddederek, Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi'nin kararını iptal etti. Bu kararla birlikte AB 'terör listesi' tamamen çöktü. Avrupa Barış Meclisi 26 Nisan'da kuruluşunu ilan etti. Roj TV'nin kapatılmaması için Danimarka Başbakanı'na gönderdikleri mektup nedeniyle DTP'li 53 belediye başkanı 2'şer ay 15'şer gün hapis cezası aldı.
Deniz ******, CHP'nin 32'inci Olağan Kurultayı'nda yeniden genel başkan seçildi. Danıştay, Mehmet Ağar'ın Susurluk davası kapsamında yargılanmasının önünü açtı.
Zap'tan sonra Bezele şoku
MAYIS: Türk ordusu, Güney Kürdistan'a yönelik 16 Aralık 2007'den sonra en kapsamlı hava saldırısını 1-2 Mayıs günü İran ile birlikte gerçekleştirdi. PKK'ye yönelik saldırılarda ABD, Türkiye, İran ve Irak ortak hareket etti. Mayısta 'ikinci Oramar baskını' olarak tanımlanan Hakkari'nin Şemdinli ilçesine bağlı Bezelê (Aktütün) Karakolu'na HPG'lilerin yaptığı baskın damgasını vurdu. Baskında çok sayıda asker yaşamını yitirdi. Yaşar Büyükanıt, İsrail'in kuruluşunun 60. yıldönümünde, Bezele baskınının üstünü örtmek için 'sürpriz gelişmeler olabilir' dedi ve peş peşe '200 kadar PKK'linin kaçtığını' ve 'Cemil Bayık'ın akibetinin bilinmediği' yönünde yalanlar fısıldanmaya başlandı. Ancak Büyükanıt'ın 'sürprizi'nin hava civa olduğu ortaya çıktı. Operasyonlar sadece Güney Kürdistan'a değil Bölge'nin dört bir yanına yayıldı, çatışmasız gün geçmedi. 1 ayda gerçekleşen 45 operasyonda, 114 asker ve 7 HPG'li yaşamını yitirdi.
Türkiye aynı zamanda Güney Kürdistan yönetimini de savaşa çekmek için diplomatik ilişkilerini sıklaştırdı. Türk yetkililer Celal Talabani ve Neçirvan Barzani ile Bağdat'ta görüşürken, Tarık El Haşimi de Ankara'da Gül ve Erdoğan'la görüştü. Ahmet Türk'ün başkanlık ettiği DTP heyeti ise, Talabani ve Güney Kürdistan Parlamentosu temsilcileriyle görüştü. Bu görüşmeler, Güney Kürdistan Parlamentosu'ndan bir heyetin AKP Genel Merkezi'ni ziyaret etmesiyle devam etti. DTP'liler görüşmelerinde, 'ulusal birlik' mesajı verdi.
Erdoğan, kurmaylarıyla birlikte 27 Mayıs'ta GAP paketini Diyarbakır'da açıkladı, Meclis'te de TRT Kanunu'nda değişiklik öngören tasarı kabul edildi, Kürtçe yayına kısmi yol açıldı. AKP'nin bu çıkışları, parayla işbirlikçi Kürdü yaratma amaçlı olduğu yorumlarını beraberinde getirdi.
Erdoğan'ın 'ayak takımı' dediği işçiler ve emekçilere 1 Mayıs'ta polis yine sert müdahalede bulundu. Kamuoyu büyük tepki gösterdi.
İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth, 37 yıl aradan sonra Türkiye'yi ziyaret etti. Ankara, Yargıtay'ın hükümete karşı yayımladığı bildiriyi, Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Osman Paksüt'ün aracının takip edildiği ve CHP Genel Sekreteri Önder Sav'ın dinlendiği iddialarını günlerce konuştu.
'Êdî Bes e hamlesi'nin ikinci aşaması 18 Mayıs'tan itibaren başladı. Hamle kapsamında Diyarbakır'da 'Sayın Öcalan' ihbar kampanyasının startı verildi, çok kısa bir sürede Türkiye geneline yayılan eyleme, yüzbinlerce kişi katıldı. TUHAD-FED, Öcalan'ın başka bir cezaevine nakledilmesi ve sağlık koşullarının düzeltilmesi amacıyla topladığı 100 binden fazla dilekçeyi Meclis'e sundu.
Mutabakat yenilendi, tasfiyede yeni dönem
HAZİRAN: Hem Genelkurmay'ın hem de AKP'nin Kürtlere karşı 'eylem planı' bir bir deşifre olurken, tasfiye planı konusunda yeni adımlar atıldı. Erdoğan, Genelkurmay koltuğuna oturmaya hazırlanan Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral İlker Başbuğ'la biraraya geldi. Erdoğan-Büyükanıt'ın 4 Mayıs 2007'de Dolmabahçe'de yaptığı görüşmenin ikinci aşaması olarak tanımlanan görüşmede, ordu-AKP mutabakatı yenilendi, Ergenekon'un 'sivri uçları'na müdahale kararı alındı, AKP'nin kapatılmaması karşılığında PKK'ye karşı tasfiye planı yeni bir aşamaya taşındı. Türkiye-Güney Kürdistan görüşmeleri hızlandı. Erdoğan'dan sonra Deniz ****** da Diyarbakır'a gitti, ancak ****** protestolarla karşılandı.
